21.05.2020r.

28.05.2020r.

 

Temat: Z teatru do filmu.

Krzysztof Teodor Toeplitz

POCZĄTKI KINA

Bracia Lumière¹, którzy przeszli do historii uważani za ojców dzisiejszej sztuki filmowej, nie traktowali swego wynalazku zbyt poważnie. Sposób, w jaki się do niego odnosili, niewiele miał wspólnego z poglądami późniejszych pionierów filmu i stawiał ich raczej w rzędzie tych wszystkich eksperymentatorów i wynalazców, którzy w kinematografie²widzieli bardziej zabawkę niż zadatek na nową sztukę.

O tym, że z kinematografu powstać może sztuka, bracia Lumière nie chcieli nawet pomyśleć. Co więcej, skłonni byli uważać każdego, komu myśl taka mogła powstać w głowie, za niepoprawnego marzyciela lub szaleńca. Tak przynajmniej wynika ze wspomnień takiego właśnie „szaleńca”, który zachwycony wynalazkiem Lumière’ów, udał się do nich, aby odkupić ich patent.

Poszedłem do Augusta Lumière’a– wspominał później Georges Méliès³

–i zaproponowałem mu kupno jego wynalazku. Dawałem mu dziesięć, dwadzieścia, pięćdziesiąt tysięcy franków. Ale Lumière nie chciał mnie nawet słuchać. Młody człowieku –powiedział –ma pan szczęście, że mój wynalazek nie jest na sprzedaż, ponieważ doprowadziłby on pana do ruiny. Być może uda się wykorzystać go jeszcze przez jakiś czas jako ciekawostkę naukową, ale nie ma on żadnej wartości handlowej.

 Na szczęście Georges Méliès nie dał się wówczas przekonać ojcu kinematografii. Historia filmu zyskała w osobie Mélièsa człowieka, który tchnął nowe życie, nadał nowy sens i znaczenie nieszkodliwej „ciekawostce naukowej”.

W krajach takich jak Francja, Anglia i Ameryka istniały w XIX wieku dziesiątki zespołów teatralnych, które rzadko kiedy mogły poszczycić się własną salą do przedstawień. Zespoły te pragnęły dostarczyć prostemu widzowi sensacji, łez i rozrywki. Ich widzowie domagali się przede wszystkim akcji, zdarzeń mrożących krew w żyłach, nie gardzili również fantazją, sztuczkami magicznymi lub niewymyślnymi a wzruszającymi historyjkami o niewinnych sierotach.

Wymaganie, aby wszystko na scenie było „jak żywe”, przy którym nieugięcie obstawała publiczność ludowych teatrów, zmuszało reżyserów do poszukiwania wciąż nowych sztuczek, chwytów, zdolnych zaspokoić to żądanie. A więc nie wystarczała jedynie dekoracja, zresztą zazwyczaj skromna, ze względu na trudności transportu. Trzeba było dodatkowo posługiwać się tłami malowanymi na płótnie. Ale i to nie zaspokajało głodu widowni. Z czasem na scenie pojawiać się zaczęły „prawdziwe” pociągi i żywe zwierzęta, choćby tak dzikie jak lwy, odgrywające szczególnie wielką rolę w sztukach, których akcja toczyła się w starożytnym Rzymie. Jeden reżyserów pokazał nawet eksplozję i pożar na statku płynącym po Tamizie.

Jest więcej niż pewne, że gdyby Méliès nie spędził pierwszych lat swojej kariery właśnie w takim teatrze, nigdy nie zachwyciłby się filmem i nie dostrzegłby w nim cudownego instrumentu, za pomocą którego znacznie szybciej, łatwiej i lepiej rozwiązać można te wszystkie problemy, nad jakimi się głowił, gdy pracował w teatrze.

Na podstawie: Krzysztof Teodor Toeplitz, Kino dla wszystkich, Warszawa 1964.

 

 

¹Bracia Lumière(wym. lumjer) –August i Louis, wynalazcykinematografu.

²Kinematograf –aparat filmowy umożliwiający rejestrację i projekcję na ekranie ruchomych obrazów.

³Georges Méliès(wym. żorżmeljes) –reżyser teatralny, aktor, magik-iluzjonista.

 

• Jak bracia Lumiere i Georgess Miles oceniali przyszłość kinematografu?
• Jakie cechy charakteru pomogły Georges'owi Meliesowi w rozpowszechnianiu filmu?
• Poszukajcie w tekście popularnej opinii na temat relacji między teatrem a filmem.
• Czy autor tekstu zgadza się z tym poglądem?
• Co sprzyjało upowszechnieniu filmu pod koniec XIX w.?
• Jakie są najważniejsze  różnice między teatrem akademickim a teaterm ludowym?
• Które cechy łączą teatr ludowy z filmem?
• Porównajcie środki wyrazu używane we współczesnym filmie i teatrze.
• Która ze sztuk ma większe mozliwości przedstawienia rzeczywistości?

 

 

14.05.2020r.

 

Temat: O plakacie teatralnym.

 

     Plakat od kilkudziesięciu lat jest związany z teatrem. Nadal zachowuje swoją odrębność, nie poddaje się presji kultury masowej i rygorom reklamy. Nie tylko pełni funkcje informacyjne, lecz także graficznie komentuje wydarzenia teatralne.

Mieczysław Górowski, polski twórca plakatów artystycznych, w tym także teatralnych, powiedział w wywiadzie dla " Dziennika Polskiego w 2000r.:

Plakat towarzyszy wydarzeniom dziejącym się na scenie, staje się częścią przedstawienia, ale plakacistę od reżysera różni między innymi to, że istotę przedstawienia ma zasygnalizować w sposób jeszcze bardziej zwięzły, sprowadzić do znaku plastycznego. Plakat teatralny ma do odegrania potrójną rolę: zapowiada spektakl, zarazem interpretuje i pozostaje jako dokumentacja. Jest jedyną częścią przedstawienia, która w dokumentacji pozostaje identyczna, jak w czasie trwania spektaklu - wciąż w niezmienionej materii.

• Jaką funkcję pełni plakat teatralny?

• Co widzicie na plakacie? Jak byście go opisali?
• Z jakich elementów składa się plakat teatralny?
• Jakie informacje mogłyby jeszcze pojawić się na tym plakacie?
•  

• W jaki sposób  drugi plakat nawiązuje do tekstu L. Carrolla?
• Który z plakatów podoba się Wam bardziej? Który lepiej nawiązuje do książki?

07.05. 2020r.

 

Temat: Magia teatru.

• Przeczytajcie tekst:

Agnieszka Bresler

Dlaczego teatr ?
Czy teatr ma rację bytu w XXI wieku? Skąd biorą się ludzie, którzy chcą uczestniczyć w zjawisku teatru, tworzyć go i mówić o nim ? Co sprawia , że sale teatralne nadal zapełniają się po brzegi ?
Nie zobaczymy tam przecież genialnych filmowych efektów specjalnych, błyskawicznej zmiany miejsca akcji . Nie zaskoczy nas nagłym zbliżeniem planu, wyodrębieniem szokującego elementu w przyblizeniu kamery. Nie wpuści na scenę postaci "ulepszonych" poprzez XXI-wieczną technologię . Czyż nie przyjemniej i ciekawiej jest obejrzeć kinowy hit ? Film na własnym komputerze, tak by zawsze można było go przewinąć, zatrzymać, obejrzeć powtórnie.
Więc dlaczego ? Co sprawia, że są jeszcze ludzie, którzy przedkładają teatr nad film, nad inne dziedziny sztuki ?
Film, obraz, rzeźba, dzieło muzyczne - te ytwory sztuki wolno nam podziwiać, oglądać , słuchać. Ale nezależnie od tego, jak bardzo byśmy tego pragnęli, jako widzowie nie możemy w nich uczestniczyć. Teatr zaś polega właśnie na współuczestnictwie - aktora i widza. Aktor gra swoją rolę dla widza, widz ogląda przedstawienie dla aktora. Wzajemnie udzielaą im się ich nastroje. Przenikają się ich odczucia.
Obraz pozostanie taki sam bez względu na to, jak bardzo będziemy go podziwiać. Jedynie w teatrze sztuka rodzi sie poprzez tajemniczą więź aktra i widza. Jedynie w teatrze anonimowy widz może współtworzyć zjawisko sztuki - teatr.
Nie ma dwóch identycznych spektakli, gdyż nie ma dwóch identycznych widowni. Za każdym razem więź formuje się od nowa, oddziałuje w wyjątkowy sposób i daje niepowtarzalne efekty. Od reakcji widowni zależy nastrój aktra. Od jego nastroju - poziom jego gry. A od aktora zależy reakca widowni. Dlatego właśnie teatr jest taki ulotny i zapis przedstawienia na kasecie czy płycie jest tylko marnym pdbiciem przedstawienia. Składa się ona z uczuć, a uczucia nie dają się ubrać w żadne słowa. Tajemnica magii teatru jest niezwykle prostta - spektaklu nie kożna obejrzeć, przeczytać , wysłchać. Spektakl trzeba przeżyć. [...]
Teatr tworzy się tylko i wyłącznie jako wynik współprzeżywania aktora i widza [...]

• Jakie są najważniejsze cechy spektaklu teatralnego zdaniem autorki?
• Na czym, zdaniem autorki, polega magia teatru?
• "Nie ma dwóch identycznych spektakli, gdyż nie ma dwóch identycznych widowni". Czy zgadzacie się z tym stwierdzeniem? Kiedy graliśmy dwa razy to samo przedstwienie np. " Dziady", wyglądało ono tak samo, ten sam był poziom waszego skupienia, emocji?

 

 

30.04.2020r.

Temat; Emisja głosu- ćwiczenia.

Aby głos dobrze rozchodził się po sali, a jednocześnie, żeby dbać o nasze struny głosowe, warto poznać ćwiczenia na emisję głosu. Polecam  ciekawy film:

Ćwiczenia oddechowe

https://www.youtube.com/watch?v=VFmkX6DXhms

 

 

 

23.04.2020r.

Temat: Łamańce językowe.

 

Aktor, jak wiecie, musi mieć dobrą dykcję. Przed przestawieniem warto poćwiczyć. Oto kilka "łamańców językowych":

 

 

·  Król Karol kupił królowej Karolinie korale koloru koralowego.

·  Leży Jerzy na wieży i nie wierzy, że na drugiej wieży leży drugi Jerzy

·  I cóż, że cesarz ze Szwecji?

·  I cóż, że się cieszysz, że się czeszesz w Szwecji?

·  Wyindywidualizowaliśmy się z rozentuzjazmowanego tłumu prestidigitatorów, który czytał przekarykaturalizowaną i przeliteraturalizowaną literaturę.

·  Strzelec Strzałkowski wystrzelił nie celując, lecz strzaskał gałąź nie ustrzeliwszy cietrzewia.

·  Na półce stoją butelki oetykietkowane i nieoetykietkowane.

·  Koszt poczt w Tczewie.

·  Na wyrewolwerowanym wzgórzu przy wyrewolwerowanym rewolwerowcu leży wyrewolwerowany rewolwer wyrewolwerowanego rewolwerowca.

·  Pchła pchłę pchła, pchła przez pchłę płakała, że pchła pchłę pchała

·  Karolina dryluje kolorowe mirabelki.

·  Remineralizacja zdemineralizownego szkliwa.

·  Kurkiem kranu kręci kruk, kroplą tranu brudząc bruk, a przy kranie, robiąc pranie, królik gra na fortepianie

·  Cóż potrzeba strzelcowi do zestrzelenia cietrzewia drzemiącego w dżdżysty dzień na strzelistym drzewie

·  Dziewięćsetdziewięćdziesięciodziewięciotysięcznik

·  Jeszcze deszcze chłoszczą leszcze, jeszcze leszcze pieszczą kleszcze

- Czy tata czyta cytaty z Tacyta?

 

16.04.2020r.

Temat: Dlaczego warto brać udział w zajęciach tetralnych?

Kilka refleksji.

https://www.youtube.com/watch?v=OQm-7Ggmn-g

 

 

02.04.2020r.

Czas pracy 25 min

Temat: Jak napisać scenariusz przedstawienia?

Zawsze korzystaliśmy z gotowego scenariusza do naszych przedstawień. Ale jak dobrze napisać swój scenariusz? Tego dowiecie się na dzisiejszych zajęciach.

 

Przy pisaniu scenariusza język powinien być prosty. Najważniejsze jest to, aby przekazywał czytelne obrazy. Powinno się pisać „Leje. Wszyscy są przemoczeni”, a nie „Z ciemnego nieba padają strumienie wielkich kropel, które wdzierają się za kołnierze przechodniów”. Scenariusz jest bowiem przekazem informacji za pomocą obrazów i przy użyciu jak najmniejszej liczby słów.

Oto przykładowy fragment scenariusza telewizyjnej komedii:

• Zatanówcie się, jak zbudowany jest tekst scenariusza?

26.03.2020r.

Czas pracy: 25 min.

Temat: Jak napisać scenariusz przedstawienia?Wskazówki praktyczne.

Poznajemy zasady tworzenia scenariusza teatralnego.

Tekst scenariusza podzielony jest na akty ( duże części) i sceny ( scena kończy się zmianą ilości aktorów )

Zaczynamy pisać scenariusz:

1. Wers pierwszy – nagłówek: musi zawierać kolejny numer sceny oraz  informację, gdzie rozgrywa się akcja.

 

2.  Cały pierwszy wers pisze się kapitalikami (dużymi literami), a czasami dla lepszego wyróżnienia podkreśla się go.

3.  Następne cztery wersy to didaskalia, czyli opis miejsca akcji oraz tego, co się w nim dzieje. Opisu miejsca akcji dokonuje się tylko raz, przy pierwszym jego pojawieniu się w scenariuszu lub w przypadku, gdy w danym wnętrzu zaszły jakieś zmiany. Regułą w opisie wnętrz jest jak najoszczędniejsze używanie słów. Opisywać należy tylko ogólny wygląd sceny i te elementy scenografii, które odegrają ważną rolę w akcji filmu, resztę pozostawia się scenografowi i reżyserowi.

 

4. Każde pierwsze wejście nowej postaci należy zaakcentować poprzez użycie kapitalików.

 

5.  Didaskalia dla większej czytelności tekstu należy rozbić na akapity, aby w jednym nie mieszać informacji dotyczących dwóch osób. Każda postać i jej działanie powinny być opisane oddzielnie, nawet jeśli dotyczy ono tylko wejścia postaci, jak ma to miejsce w przytoczonym wyżej przykładzie.

 

6.Dialog notuje się, poprzedzając go wyróżnieniem postaci kapitalikami, które umieszcza się blisko środka wiersza. W następnym wersie początek tekstu dialogu jest przesunięty w lewo tak, aby linia dialogu również była mniej więcej po środku strony. Jeśli jakaś postać w trakcie wypowiadania kwestii wykonuje pewną czynność, to ową czynność opisuje się w nawiasie, tak samo robi się z innymi adnotacjami. Na przykład:

 

                                                                                ANNA

                                                        śmaiało podchodząc do fortepianu

Czy  mam coś zagrać?